Zomereik aan de Gorsselse Nikkelsbergweg
In de rubriek van februari vertelt mevrouw De Zoeten over de zomereik die haar prachtige uitzicht bepaalt. Ze stuurde ons de geweldige foto's die u hier op deze pagina's vindt. Ook delen wethouder Van Zeijts en vakcollega's hun kijk op deze boom. Zo vertellen collega's Hans Enderink (BuitenRuimte) en Annemieke (gemeente Lochem) deze keer over respectievelijk het onderhoud en de geschiedenis en waarde van de(ze) eik.
Hans Enderink, voorman Circulus-Berkel BuitenRuimte:
“Wat mij betreft is het de mooiste eik van Gorssel. Gorssel heeft een flink aantal monumentale bomen, geplant in de eerste helft van de 19e eeuw. Het verhaal gaat dat hier aan het eind van de Franse tijd veel bomen zijn gekapt. Het hout diende als brandhout voor de oprukkende Kozakken die de Fransen verjoegen. Na die tijd is er veel aangeplant, voornamelijk eiken. Wellicht is deze boom er een van.
Standplaats vaak bepalend voor snoei
Deze oude boom heeft een karakteristieke korte stam en is meteen vertakt. De eik is vroeger minder gesnoeid en heeft de ruimte gekregen dat zie je aan de brede vertakkingen. Bij eiken die vanaf het begin gesnoeid worden zie je een spil die recht omhoog gaat. Die tijdige snoei is gebruikelijk, meestal vanwege de standplaats langs de weg of in de bebouwing. In het onderhoud snoeien we dan één hoofdtak met zijtakken voor de stevigheid. Dat noemen we begeleidingssnoei. We houden een ‘opkroonhoogte’ van 4 tot 4,5 meter aan; de snoeihoogte. Staat een boom langs een weg, dan kan het verkeer er zo goed onderdoor.
Voldoende vocht voor de wortels
Deze eik is heel gezond, dat zien we aan de volle kroon. De standplaats is dan ook ideaal, niet in de gebouwde omgeving en deels op landbouwgrond. De stam wordt vrijgelaten en dat doet veel voor de waterhuishouding. De diameter van de kroon is ongeveer de diameter van het wortelgestel. De wortels kunnen nu voldoende vocht en voeding opnemen. Zo’n vijf jaar geleden is deze eik gesnoeid. Het is belangrijk dat een kroon niet ‘dicht zit’. Takken aan de binnenkant krijgen dan geen licht en er ontwikkelt zicht veel dood hout. Als de standplaats het toelaat snoeien we niet vaker dan strikt noodzakelijk. Minder verwondingen houdt een boom gezonder.
Bomen langs wegen vaker controleren en snoeien we vaker vanwege veiligheid. Het is dus afhankelijk van de standplaats dus hoe vaak bomen gesnoeid worden.”
Annemieke Breukelaar, beleidsmedewerker groen, gemeente Lochem:
"De zomereik (Quercus robur) komt sinds de laatste ijstijd in heel Europa voor. De boom is zeer sterk en levert hard hout dat al eeuwen gebruikt wordt als bouwhout, masthout in de scheepsbouw, meubelhout maar ook voor spoorbielzen.
Geschiedenis: heilige boom
De eik heeft een diepe penwortel die groeit tot het grondwater; dit is de reden dat je met onweer niet onder een eik moet schuilen: ‘Eiken moj wijken, beuken moj zeuken' (eiken moet je wijken, beuken moet je zoeken). In de geschiedenis speelt de eik vaak een speciale rol. De Germanen, Kelten, Grieken en Romeinen vereerden de eik als een heilige boom; aan de voet van de boom vonden rituelen plaats, werden doden begraven en offers gebracht. Zij verbonden de eik aan de dondergod omdat de bliksem vaak in de eik sloeg!
Eiken langs Lochemse wegen
Een eik kan op een gunstige plek en grondsoort wel 30 tot 35 meter hoog worden en wel 300 jaar oud! Maar dan moet alles mee zitten! Op de zandgronden in het oosten van Nederland is de eik de meestvoorkomende boomsoort. Dit geldt ook voor de gemeente Lochem, waar in het buitengebied 60 tot 70 procent van de bomen uit eiken bestaat langs de wegen. Het gevolg is dat een plaag, zoals de eikenprocessierups, zich makkelijk kan verspreiden."
Terug naar Buitengewone Bomen Lochem
(Foto's: Sarike de Zoeten)